Dinsdag 29 februari 2012

Overal in Groningen hangt de poster van Hamlet met zijn ene oog open onder de zoete glimlach van Ophelia. De tweede dag in de laatste week voor de première is hectisch. Zoals het hoort. Het zal er niet minder op worden in de komende dagen. Daarom is het een goed wonder dat Ola, dankzij volharding van Rein van de pr,  toch even aanschuift bij 'The Naked Lunch' in de Centrale Bibliotheek. Samen met Dirkje van de dramaturgie en ik maken we het goed opgekomen publiek warm voor onze Hamlet. Ola vertelt dat ze de liefdesscène van Hamlet en Ophelia in natriumlamplicht wilde omdat de herinnering aan een eigen ervaring van een liefdesafscheid onder lantaarnlicht altijd is blijven hangen. Dirkje vertelt hoe ze de oorsponkelijke tekst van Shakespeare die wel 6 uur in beslag kan nemen, heeft ingedikt tot 2 uur. Omdat Ola via Hamlet de focus wil leggen op de waanzin en liefde in onze wereld heeft Dirkje de teksten over liefde en waanzin van Shakespeare eruit gezeefd en andere teksten, bijvoorbeeld over oorlog opzij geschoven. Ola en ik vertellen over onze ervaringen in de psychiatrische inrichtingen. Bij ons allebei is blijven hangen dat psychiatrische patiënten heel gewone mensen zijn met wie het vaak goed toeven is. Ze hebben wel een vervelende en nare ziekte. Maar we hebben geleerd dat we hen niet mogen reduceren tot de ziekte die ze hebben en altijd de mens achter de ziekte moeten zoeken.
Later in de middag komen in de Schouwburg de mannen en vrouwen die zich hadden opgegeven bij Merlijn om mee te zingen tijdens de voorstelling. Eerst is er een grote oefening in de bovenfoyer, dan gaan ze verspreid in de zaal zitten om naar de doorloop te kijken. Op het eind zingen ze mee volgens de melodie die Merlijn heeft uitgeschreven en die ze thuis konden bestuderen.
Bij deze eerste doorloop in de schouwburg zie ik hoeveel er 'overnight' sinds het weekend is veranderd. In het decor is de opstelling van de etalagekasten anders en er komt nu ook een kast uit de trekkenwand van boven, er is een half afgebroken piano bij gekomen en het zodenbed van Hamlet is verlaagd. Er is vast nog meer anders, maar dat zie ik even niet. Niet alleen omdat ook de kostuums van Polonius en de koningin weer zijn aangepast, maar vooral ook omdat er in de korte tussentijd geschoven en geknipt is in de scènes. Ik vind het lastig om de draad vast te houden, ik word onrustig van het af en aan duwen en schuiven van de kasten en het bed. Maar het komt vast goed allemaal. Ook met de eindscène, nu Hamlet, anders dan eerder,  vanuit de seperareer de dood van Ophelia beleeft. Voor het eerst zie ik de ballonnen in functie, als slot van de voorstelling. Nog steeds een magisch wonder.
Bij de nabespreking blijkt dat het een kunst blijft om de taal van Shakespeare gewoon en verstaanbaar te maken. Peter vertaalt het zo: "Ik speel, ik eet mijn bord niet leeg, want ik wil hutspot". Ook magisch.